Visie van de Climate Intelligence Foundation (CLINTEL)

Klimaat
Klimaatverandering is een van de belangrijkste maatschappelijke thema’s. Helaas is het debat over klimaatverandering zeer ideologisch en gepolariseerd geworden. Als je denkt dat de mens de hoofdschuldige is van de huidige opwarming én dat de gevolgen rampzalig zijn, dan wil je koste wat kost overstappen op duurzame energie (zon, wind en biomassa). Je vindt jezelf een ‘goed’ mens en wilt ook dat Nederland in haar klimaatbeleid het goede voorbeeld geeft aan de wereld, ook als andere landen niet meedoen. Of die sterke nadruk op hernieuwbare energie wel zo’n goed idee is, speelt geen rol.

Als je vindt dat er aanwijzingen zijn dat de mens níet de hoofdschuldige is en/of dat er geen sterke indicaties zijn dat ons rampspoed staat te wachten, dan sta je open voor een andere aanpak, zoals meer nadruk op adaptatie en toepassing van kernenergie. De eerstgenoemde groep ziet je dan als een ‘slecht’ mens.

Deze framing in ‘goed’ en ‘slecht’ verhindert dat we tot een constructief gesprek komen over dit complexe vraagstuk. En dat gesprek is volgens CLINTEL hard nodig. Ongeacht welk verhaal je gelooft, vanuit je geloof vind je bevestiging voor je visie. Dat is menselijk, zo werkt ons brein. CLINTEL wil de verschillende waardeoordelen terugbrengen naar feiten, onderliggende aannames, opties en de kosten van deze opties.

Nog geen 5 voor 12
De oprichters van CLINTEL – Guus Berkhout en Marcel Crok – behoren duidelijk tot de tweede categorie. Zij accepteren dat het klimaat verandert en erkennen ook dat de mens daarin een rol speelt. Maar het is volgens hen, in tegenstelling tot de zekerheid die het IPCC claimt, onzeker hoe groot de rol van de mens is, of klimaatverandering wel zo’n enorm probleem is, en of het huidige beleid enig gunstig resultaat kan hebben. In hun ogen is het zeker geen 5 voor 12.

Jazeker, het is nu iets warmer op aarde dan voorheen en de zeespiegel is licht gestegen. Maar wat is daarbij eigenlijk het probleem? Daar komt nog bij dat belangrijke weersextremen in termen van schade en slachtoffers – zoals orkanen, overstromingen, droogte, tornado’s en bosbranden – niet vaker voorkomen dan een eeuw geleden. Het aantal slachtoffers door extreem weer is zelfs spectaculair gedaald, vanwege de middelen om ons daar beter tegen te beschermen.

Nuchtere Hollander
De doemverhalen over klimaatverandering liggen steevast in de toekomst. Als we niet snel iets doen, dan zal….vul de ramp maar in. Tegen dit doemdenken ageert CLINTEL krachtig. Want waarom zou morgen alles ineens slechter worden? En zijn de klimaatmodellen, waarmee zulke voorspellingen worden gedaan, wel goed genoeg? Waar is de nuchtere Hollander gebleven die zegt: ‘eerst zien, dan geloven’.

CLINTEL gaat die nuchtere Hollander weer een stem geven. CLINTEL pleit voor een rationele, pragmatische houding, zowel ten aanzien van de klimaatwetenschap als ten aanzien van het klimaatbeleid. Klimaatbeleid dient gestoeld te zijn op de best beschikbare wetenschap, niet alleen op IPCC-rapporten die een selectie maken en interpreteren. CLINTEL zal veel verschillende dingen ondernemen: rapporten, wetenschappelijke artikelen en opiniestukken publiceren, lezingen geven, (buitenlandse) sprekers uitnodigen en bijeenkomsten organiseren, deelnemen aan hoorzittingen en ronde tafelgesprekken in bijv. de Tweede Kamer, of aan juridische procedures. Daarbij is de belangrijkste rol van CLINTEL die van voorstander van een redelijk en gebalanceerd klimaatbeleid gebaseerd op de beste beschikbare wetenschap.

Clintel gaat daarbij steeds actief op zoek naar mogelijkheden om directe input te geven aan beleidsmakers en andere beslissers, zoals politici, overheidsinstanties en rechterlijke instanties.

Wie anders?
In het eerste rapport dat onder de vlag van CLINTEL is uitgekomen – Het Raadsel van de Verdwenen Hittegolven – werd onderzocht of de temperatuurcorrecties die het KNMI in De Bilt doorvoerde en die tot gevolg hadden dat 16 van 23 historische hittegolven uit de boeken verdwenen, wel terecht waren. Het rapport concludeert van niet en pleit er voor dat de correcties worden teruggedraaid. Het KNMI heeft tot op heden nog niet inhoudelijk gereageerd op het rapport. CLINTEL zal doorgaan met publiceren over deze kwestie en er op blijven aandringen dat de correcties wetenschappelijk gezien onverdedigbaar zijn en dus teruggedraaid dienen te worden.

Dit rapport is een typisch voorbeeld van de waakhondfunctie. Een belangrijke vraag hierbij is: wie anders in de Nederlandse samenleving (overheid, instituten, universiteiten) zou deze rol op zich kunnen en/of willen nemen? CLINTEL denkt: niemand. Er is volgens CLINTEL een belangrijke taak weggelegd voor een niet aan de overheid gelieerde waakhond. Ook op het terrein van het klimaatbeleid zijn waakhonden hard nodig. De overheid heeft volgends CLINTEL helaas de neiging om weinig transparant te zijn over de kosten van het klimaatbeleid. Momenteel is vooral het Klimaatakkoord actueel en de kosten die daarmee gemoeid zijn. CLINTEL zal er alles aan doen om de totale kosten van dat akkoord goed in beeld te krijgen.

Wetenschappelijk onderzoek
CLINTEL wil heel graag ook zelf wetenschappelijk onderzoek doen en scenario’s opstellen. Maar enig realisme is hier op zijn plaats; daarvoor is structureel behoorlijk wat financiering nodig. CLINTEL hoopt via filantropen aan deze funding te komen om zo veel mogelijk onafhankelijk te zijn van overheid en bedrijfsleven. Of we hierin slagen, zal de toekomst leren. Wellicht is CLINTEL de aanstichter van een nieuwe wetenschappelijke organisatie – onafhankelijk van overheid en bedrijfsleven –  die geheel door filantropen wordt gefinancierd.

Samenvattend:
CLINTEL is realistisch over de staat van het klimaat en ziet nog geen reden tot (grote) zorg. Dat is positief nieuws ten opzichte van de mainstream boodschap dat de aarde bijna niet meer te redden is. CLINTEL gaat er op toezien dat de gevaren van klimaatverandering niet worden overdreven en in het juiste perspectief worden geplaatst, bijvoorbeeld als het gaat om voorspellingen van nog onvolwassen klimaatmodellen. Op het gebied van beleid wil CLINTEL dat er volledige transparantie komt over de kosten en baten en dat alle mogelijke beleidsopties op tafel komen.
Klimaatbeleid dient niet op alarmistische hyperbolen gebaseerd te zijn, maar op deugdelijke wetenschap en goede kosten-baten analyse van beleidsopties.